Myślenie o państwie prawa wymaga szerszego spojrzenia na kontrolę, która nie powinna ograniczać się tylko do nadzoru, egzekwowania, wywierania presji. Podstawą mechanizmu kontrolnego powinna być informacja.
Wojna medialna, jakiej doświadczamy w życiu publicznym i codziennym, wpływa niszcząco na sfery władzy oraz społeczeństwo obywatelskie. Należy uodpornić opinię publiczną na wpływ propagandy – zarówno tej pozytywnej, jak i negatywnej – oraz urzeczywistnić kontrolę demokratyczną, tj. kontrolę sprawowaną przez ogół społeczeństwa nad instytucjami państwowymi i samorządowymi.
Dobra informacja ma umożliwić obywatelom bardziej samodzielne myślenie, dostarczając im przyswajalną wiedzę i wyposażając ich w fakty (inne od „faktów medialnych”).
Informacja, aby była maksymalnie wiarygodna, powinna pochodzić ze źródła. Dlatego o zmianach dotyczących funkcjonowania państwa czy samorządów powinny informować odpowiednie instytucje państwowe lub samorządowe.
Do przekazywania informacji można wykorzystać Biuletyn Informacji Publicznej. W tym celu należy zmienić formę BIP, czyniąc ją bardziej atrakcyjną. Nowa forma Biuletynu musi spełniać warunek jednolitości, tzn. musi być wspólna dla wszystkich korzystających z Biuletynu organów (jeden wspólny system zarządzania treścią). Dalej, musi być charakterystyczna, rozpoznawalna i wskazująca jednoznacznie na oficjalne pochodzenie publikowanych informacji.
Dla powodzenia przedsięwzięcia kluczowy jest język, jakim będą przekazywane informacje.
Warunki skutecznej informacji
Odbiorcą informacji publicznej jest każdy obywatel. Toteż informacja ma być podana w sposób zrozumiały dla przeciętnego obywatela.
Język informacji publicznych powinien być:
-
prosty, jasny, zrozumiały;
-
pozbawiony cech manipulacji słownej;
-
wolny od urzędniczej stylistyki;
-
bezpośredni, w granicach uznanych społecznie norm;
-
poparty konkretnymi przykładami, symulacjami.
Przewidywane trudności
Właściwa informacja publiczna podważy sens public relations jako odrębnej specjalności, co może skutkować dwojaką reakcją lobby czerpiącego korzyści z politycznego PR. Najprawdopodobniej lobby zechce przejąć nowy „rynek zbytu”. Nie można do tego dopuścić. Dalszą konsekwencją będzie zapewne negatywna reakcja tzw. specjalistów od wizerunku.
Korzyści z informacji
-
Docieranie z informacją publiczną do obywateli będzie, według wszelkich przewidywań, sprzyjało budowaniu zaufania do instytucji publicznych.
-
Regularne informowanie (sprawozdawanie) opinii publicznej zdyscyplinuje odpowiednie instytucje do przykładnej, efektywnej pracy.
-
Nowy BIP ułatwi pracę dziennikarzom, a odciąży rzeczników prasowych.
-
Dobrze podana informacja zmniejszy potrzebę dbania o wizerunek publiczny. Tym samym stworzy lepsze warunki do koncentrowania wysiłku na podstawowych zadaniach, do których instytucje publiczne zostały powołane.
Do redagowania nowego BIP nie potrzeba zatrudniać nowych pracowników. Wystarczy zreorganizować już istniejące struktury. Praca przy BIP powinna być głównym (a nie dodatkowym) obowiązkiem wyznaczonych do tego redaktorów.
Do obowiązków wydawców prasy lokalnej można byłoby dopisać cotygodniowe nieodpłatne publikowanie informacji od samorządów. Informacje przeznaczone do druku nie mogą różnić się treścią od informacji publikowanych w BIP.
Znaczenie informacji publicznej, w tym jej zasięg, zasługuje na poważne potraktowanie.
Marcin Fedoruk dla Forum Od-nowa